Theo một nghiên cứu gần đây của Đại học Pittsburgh, trên mô hình chuột mắc bệnh viêm ruột (IBD), lượng đường dư thừa sẽ ức chế các tế bào tái tạo niêm mạc ruột kết. Các kết quả, được công bố trên Cellular and Molecular Gastroenterology and Hepatology, có thể giúp giải thích tại sao việc cắt giảm thực phẩm có đường lại giúp bệnh nhân IBD giảm các triệu chứng bệnh này.
Bệnh viêm ruột là gì?
Bệnh viêm ruột (IBD), bao gồm Bệnh Crohn và viêm đại tràng thể loét, là một tình trạng tái phát và thuyên giảm, đặc trưng bởi tình trạng viêm mạn tính tại các vị trí khác nhau trong đường tiêu hóa, dẫn đến tiêu chảy và đau bụng.
Kết quả nghiên cứu mới về bệnh viêm ruột
“Tỷ lệ mắc IBD đang gia tăng trên khắp thế giới và nó tăng nhanh nhất ở các nền văn hóa có lối sống đô thị, công nghiệp hóa, thường có chế độ ăn nhiều đường”, chuyên gia cao cấp Timothy Hand, Tiến sĩ, phó giáo sư nhi khoa và miễn dịch học tại Trường đại học Pitt’s của Y học và Bệnh viện Nhi đồng UPMC của Pittsburgh cho biết. “Quá nhiều đường không tốt vì nhiều lý do và nghiên cứu của chúng tôi bổ sung bằng chứng đó bằng cách chỉ ra đường có thể gây hại cho đường ruột như thế nào. Đối với bệnh nhân mắc IBD, đường mật độ cao – được tìm thấy trong những thứ như soda và kẹo – có thể là một cái gì đó để tránh xa.”
Được dẫn dắt bởi Tiến sĩ Ansen Burr, cũng là một thành viên trong Chương trình đào tạo nhà khoa học y tế của Pitt, các nhà nghiên cứu bắt đầu bằng cách cho chuột ăn chế độ ăn tiêu chuẩn và chế độ ăn nhiều đường. Sau đó, họ bắt chước các triệu chứng của IBD bằng cách điều trị cho động vật bằng một loại hóa chất gọi là DSS gây tổn thương ruột kết.
Trước sự ngạc nhiên của nhóm nghiên cứu, tất cả những con chuột có chế độ ăn nhiều đường đều chết trong vòng 9 ngày. Ngược lại, tất cả các động vật trong chế độ ăn uống tiêu chuẩn đều sống sót cho đến khi kết thúc thí nghiệm kéo dài 14 ngày.
Để tìm hiểu điều gì đã khiến đường gây chết người ở những con chuột có triệu chứng IBD, nhóm nghiên cứu đã xem xét ruột già, ruột kết được lót bằng một lớp tế bào biểu mô được sắp xếp theo hình chiếu giống như ngón tay được gọi là crypts. Trong một ruột kết khỏe mạnh, các tế bào này liên tục được bổ sung bằng cách phân chia các tế bào gốc ở dưới cùng của mỗi mật mã.
“Biểu mô ruột kết giống như một băng chuyền,” Hand, người cũng là giám đốc Phòng thí nghiệm Gnotobiotic Animal Core của Pitt cho biết. “Phải mất năm ngày để các tế bào di chuyển qua mạch từ dưới lên trên cùng của hầm mộ, nơi chúng được đổ vào ruột già và đào thải ra ngoài. Về cơ bản, bạn sẽ tạo ra một ruột kết hoàn toàn mới cứ sau 5 ngày.”
Hand cho biết khi những con chuột có chế độ ăn nhiều đường được cho uống DSS, mạch đó bị phá vỡ. Ở một số loài động vật, lớp bảo vệ của các tế bào biểu mô bị mất hoàn toàn, khiến ruột kết chứa đầy máu và các tế bào miễn dịch.
Chế độ ăn nhiều đường làm chậm quá trình hồi phục tổn thương ruột kết
Thật bất ngờ, chế độ ăn nhiều đường cũng gây chết người tương tự ở những con chuột không có mầm bệnh được điều trị bằng DSS, cho thấy đường ảnh hưởng trực tiếp đến ruột kết và không phụ thuộc vào hệ vi sinh vật đường ruột như các nhà nghiên cứu đã dự đoán.
Tiếp theo, nhóm nghiên cứu đã thử nghiệm đường ảnh hưởng đến đàn chuột và người như thế nào. Khi nồng độ glucose, sucrose hoặc fructose tăng lên, ít khuẩn lạc phát triển hơn và chúng phát triển chậm hơn, bằng chứng cho thấy đường làm suy yếu quá trình phân chia tế bào.
Hand cho biết: “Chúng tôi phát hiện ra rằng các tế bào gốc phân chia chậm hơn nhiều khi có đường – có khả năng quá chậm để sửa chữa tổn thương ở ruột kết. “Điều kỳ lạ khác mà chúng tôi nhận thấy là quá trình trao đổi chất của các tế bào là khác nhau. Những tế bào này thường thích sử dụng axit béo hơn, nhưng sau khi được nuôi trong điều kiện nhiều đường, chúng dường như bị khóa trong việc sử dụng đường.”
Trong điều kiện có đường, các tế bào đã thay đổi rất nhiều quá trình trao đổi chất và chúng tạo ra mức ATP thấp hơn, phân tử cung cấp năng lượng thúc đẩy các quá trình của tế bào. Các nhà nghiên cứu nghi ngờ rằng việc nối lại các con đường tế bào này sẽ ức chế khả năng phân chia của các tế bào gốc, làm chậm quá trình đổi mới niêm mạc ruột kết và đẩy nhanh quá trình tổn thương ruột ở IBD.
Theo Hand, những phát hiện này có thể giúp giải thích các nghiên cứu khác liên quan đến đồ uống có đường, bao gồm soda, nước ngọt và nước trái cây, với kết quả tiêu cực ở bệnh nhân IBD.
Không nên dùng đồ uống có đường cao
“Nếu bạn ăn một quả táo hoặc một quả cam, bạn đang ăn rất nhiều đường, nhưng lượng đường đó được trộn lẫn cùng chất xơ trái cây, vì vậy phải mất một thời gian dài để tiêu hóa và mở các tế bào đó để lấy đường. Trong khi đó, nếu bạn uống một cốc nước ngọt có ga, đường sẽ có sẵn gần như ngay khi nó chạm vào ruột của bạn, và thật dễ dàng để uống một lượng đường lớn trong một thời gian rất ngắn. Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy rằng tiêu thụ lượng đường lớn có thể gây ra hậu quả tiêu cực cho quá trình sửa chữa tế bào gốc ruột kết ở những bệnh nhân mắc bệnh viêm ruột.”
Hand cho biết nghiên cứu trong tương lai, được thực hiện với sự cộng tác của đồng tác giả Semir Beyaz, Tiến sĩ, trợ lý giáo sư tại Phòng thí nghiệm Cold Spring Harbor, sẽ tập trung vào việc tìm hiểu chế độ ăn uống và phản ứng miễn dịch có thể ảnh hưởng đến IBD như thế nào.
“Tôi nghĩ rằng chúng ta cần nghiên cứu sâu hơn chế độ ăn uống nào sẽ mang lại lợi ích cho những bệnh nhân bị tổn thương đường ruột, cho dù đó là do IBD hay do xạ trị để điều trị ung thư ruột kết,” Hand nói. “Đó là về cách tiếp cận dược phẩm đối với tổn thương ruột kết hoặc ý tưởng tìm ra chế độ ăn uống phù hợp cho một bệnh nhân cụ thể.” (ANI)
(Nguồn Dynamite News)
